Товаров:
Дзейнасць кампаніі падпарадкавана пэўным жыццёвым цыклам. Для ацэнкі структуры ўласнага капіталу прадпрыемствы і прыняцця рашэння аб яе аптымізацыі неабходна разумець, якой этап развіцця перажывае кампанія ў бягучы момант. Найбольш дынамічная стадыя развіцця і дыверсіфікацыі бізнесу, калі даводзіцца прымаць рашэнні аб інвестыцыях і іх крыніцах. Атрымаць адказ на пытанне, за кошт якой крыніцы больш выгадна ажыццявіць інвестыцыі, дапамагаюць метады фінансавага мадэлявання.
На практыцы часцей за ўсё складаецца сітуацыя, калі выкарыстанне крэдытных рэсурсаў дазваляе істотна скараціць тэрмін дасягнення эканамічнага эфекту, таму што акумуляванне прыбытку для праектаў - працэс працяглы, а час, як вядома, - грошы. У канчатковым выніку эканомія часу прыводзіць да больш хуткага росту кампаніі і максімізацыі прыбытку.
На стадыі стабілізацыі патрэба ў доўгатэрміновых пазыках можа проста не ўзнікаць. Для гэтай стадыі нармальнай з'яўляецца структура капіталу, у якой доля пазыковага капіталу мінімальная.
У перыяд спаду або крызісу распрацоўваюцца планы далейшай дзейнасці кампаніі. Як правіла, у гэты момант абмяркоўваюцца антыкрызісныя меры або прымаецца рашэнне аб ліквідацыі. Калі намечаны план па высновы кампаніі з крызісу, то на гэтай стадыі пагаршаюцца паказчыкі рэнтабельнасці, зніжаецца фінансавая ўстойлівасць. У дадзенай сітуацыі прадпрыемства залазіць у даўгі і стаўленне ўласнага капіталу да пазыковых вельмі нізка (што і сведчыць пра крызісную сітуацыю). Тут больш значнай становіцца не структура капіталу як такая, а тэндэнцыі змены фінансавага партфеля і будучыя паказчыкі, разлічаныя на аснове плана выхаду з крызісу.
Хацелася б адзначыць, што універсальных крытэрыяў фарміравання аптымальнай структуры капіталу няма. Падыход да кожнай кампаніі павінен быць індывідуальным і ўлічваць як галіновую спецыфіку бізнесу, так і стадыю развіцця прадпрыемства. Тое, што характэрна для структуры капіталу кампаніі, якая спецыялізуецца, напрыклад, на кіраванні нерухомасцю, не зусім дарэчы для фірмы з сферы гандлю або паслуг. У гэтых кампаній розныя патрэбы ва ўласных абаротных сродках і розная фондоемкость. Варта ўлічваць і такі фактар, як публічнасць: непублічныя кампаніі з вузкім колам заснавальнiкаў (акцыянераў) больш мабільныя ў прыняцці рашэнняў аб выкарыстанні прыбытку, што дазваляе ім досыць лёгка вар'іраваць і велічыню, і структуру капіталу.
Структура капіталу адлюстроўвае суадносіны пазыковага і ўласнага капіталаў, прыцягнутых для фінансавання доўгатэрміновага развіцця кампаніі. Ад таго, наколькі структура аптымізавана, залежыць паспяховасць рэалізацыі фінансавай стратэгіі кампаніі ў цэлым. У сваю чаргу аптымальнае суадносіны пазыковага і ўласнага капіталаў залежыць ад іх кошту.
У расійскай дзелавой асяроддзі распаўсюджана памылка, згодна з якім уласны капітал лічыцца бясплатным. Пры гэтым забываецца відавочны факт: платай за ўласны капітал з'яўляюцца дывідэнды, і практычна заўсёды гэта робіць фінансаванне за кошт уласных сродкаў самым дарагім.
Як паказвае сусветная практыка, развіццё толькі за кошт уласных рэсурсаў (гэта значыць шляхам рэінвеставання прыбытку ў кампанію) памяншае некаторыя фінансавыя рызыкі ў бізнэсе, але пры гэтым моцна зніжае хуткасць прырашчэння памеру бізнесу, перш за ўсё выручкі. Наадварот, прыцягненне дадатковага пазыковага капіталу пры правільнай фінансавай стратэгіі і якасным фінансавым менеджменце можа рэзка павялічыць даходы уладальнікаў кампаніі на іх укладзены капітал. Прычына ў тым, што павелічэнне фінансавых рэсурсаў пры правільным кіраванні прыводзіць да прапарцыйным павелічэння аб'ёму продажаў і часцяком чыстай прыбытку. Асабліва гэта актуальна для малых і сярэдніх кампаній.
Аднак перагружаная пазыковымі сродкамі структура капіталу прад'яўляе празмерна высокія патрабаванні да яго прыбытковасці, паколькі павышаецца верагоднасць неплацяжоў і растуць рызыкі для інвестара. Акрамя таго, кліенты і пастаўшчыкі кампаніі, заўважыўшы высокую долю пазыковых сродкаў, могуць пачаць шукаць больш надзейных партнёраў, што прывядзе да падзення выручкі. З іншага боку, занадта нізкая доля пазыковага капіталу азначае недоиспользование патэнцыйна больш таннага, чым уласны капітал, крыніцы фінансавання. Такая структура прыводзіць да больш высокім выдатках на капітал і завышаных патрабаванням да прыбытковасці будучых інвестыцый.
Аптымальная структура капіталу ўяўляе сабой такое стаўленне уласных і пазыковых крыніц пры якім забяспечваецца аптымальнае суадносіны паміж ўзроўнямі, г.зн. максімізуецца рынкавы кошт прадпрыемства. Пры аптымізацыі капіталу неабходна ўлічваць кожную яго частка.
Уласны капітал характарызуецца наступнымі дадатковымі момантамі:
- Прастатой прыцягнення (трэба рашэнне ўласніка або без згоды іншых гаспадарчых суб'ектаў).
- Высокай нормай прыбытку на ўкладзены капітал, бо не выплачваюцца працэнты па прыцягненню сродкаў.
- Нізкі рызыка страты фінансавай устойлівасці і банкруцтва прадпрыемства.
Недахопы уласных сродкаў:
- Абмежаваны аб'ём прыцягнення, г.зн. немагчыма істотна пашырыць гаспадарчую дзейнасць.
- Не выкарыстоўваецца магчымасць прыросту рэнтабельнасці ўласнага капіталу за кошт прыцягнення пазыковых сродкаў.
Такім чынам, прадпрыемства, якое выкарыстоўвае толькі ўласныя сродкі мае найвышэйшую фінансавую ўстойлівасць, але абмежаваныя магчымасці прыросту прыбытку.
Годнасці пазыковага капіталу:
- Шырокія магчымасці прыцягнення капіталу (пры наяўнасці закладу або гарантыі).
- Павелічэнне фінансавага патэнцыялу прадпрыемства пры неабходнасці павелічэння аб'ёмаў гаспадарчай дзейнасці.
- Здольнасць павысіць рэнтабельнасць ўласнага капіталу.
Недахопы пазыковага капіталу:
- Складанасць прыцягнення, бо рашэнне залежыць ад іншых гаспадарчых суб'ектаў.
- Неабходнасць закладу або гарантый.
- Нізкая норма рэнтабельнасці актываў.
- Нізкая фінансавая ўстойлівасць прадпрыемства.
Такім чынам, прадпрыемства, якое выкарыстоўвае пазыковых капітал, мае больш высокі патэнцыял і магчымасць прыросту рэнтабельнасці ўласнага капіталу. Аднак, пры гэтым губляецца фінансавая ўстойлівасць.
З павагай Малады аналітык