Linux для слабых кампутараў

Чаму менавіта Linux, спытаеце вы, ёсць жа Windows XP, якая прайшла праверку часам (дзесяць гадоў - гэта не жарты!) І цалкам падыходзіць для якога-небудзь «Пентиум-тры» з працэсарам на восемсот мегагерц. Але вось толькі калі ўсталяваць чалавеку Windows, то яна рана ці позна абрынецца з-за вірусаў, а паролі да пошты і электронным кашальку паляцяць ластаўкамі. Бо не ўсе карыстальнікі маюць дастаткова вопыту, каб не спампоўваць што патрапіла і не хадзіць на дрэнныя сайты. Ды і вопытныя ні ад чаго не застрахаваны. Потым давядзецца ісці і лячыць кампутар, а гэта страта часу. Суседка, васемнаццацігадовая дзяўчына, патэлефанавала і папрасіла дапамогі праз два тыдні пасля поўнай пераўсталёўкі на адфарматаваны дыск.

Можна, вядома, усталяваць Ubuntu. Не яе недаробленыя варыянты Kubuntu ці Xubuntu, а менавіта базавую сістэму, якая больш-менш стабільная. Тады не будзе ні вірусаў, ні паломак па прычыне неспрактыкаванасці карыстальніка.

Аднак Ubuntu тармозіць нават на даволі магутных кампутарах з гігабайтам памяці і працэсарамі на два гігагерца, патрабуе хуткага, як у наўтбукаў, доступу да цвёрдай кружэлкі, ды і наогул вельмі непаваротлівая.

Мэнэджар абнаўленняў і праграма ўстаноўкі пакетаў пры запуску загружаюць працэсар да ўпора. Сістэмны манітор, які паказвае загрузку, сам пажырае палову рэсурсаў (якая іронія!), Зусім не саромеючыся. А калі выклікаць даведку ў любы з стандартных праграм, то кампутар распаляецца, як печка, адкрываючы зьмест. І гэта на зусім не такі ўжо слабой машыне! Што ўжо казаць пра састарэлым абсталяванні!

Складваецца ўражанне, што карыстальнікаў папросту прымушаюць пастаянна купляць новыя кампутары, усё больш магутныя.

Канкрэтны прыклад. Браўзэр Опера 9.70 пралятаў легкакрылы матыльком. Прайшоў год, і версія 10.60 ужо настолькі цяжкая, што для працы з ёй патрабуецца некалькі гігабайт аператыўнай памяці, працэсар з мноствам ядраў і відэакарта коштам у зарплату сярэднестатыстычнага постсавецкай настаўніка.

Але ж гэта ўсяго толькі браўзэр! Няўжо цяжка зрабіць яго легкаважным? Не, зусім не цяжка. Стварылі жа Chromium, і ён пырхае. А Опера распаляе працэсар, і сістэмны блок можна выкарыстоўваць як духоўку.

Ці яшчэ прыклад: новая версія Thunderbird. Няўжо для дастаўкі электроннай пошты трэба доўга адкрываць акно і грузіць працэсар на сто працэнтаў на працягу дваццаці пяці секунд? Бо Sylpheed робіць тое ж самае імгненна і цалкам неўзаметку ў плане спажывання рэсурсаў.

Іншае дзецішча Mozilla, усім вядомы браўзэр Firefox, падтрымлівае дадзеную тэндэнцыю. Версія трохгадовай даўнасці працуе на старым «жалезе» хутка. А сучасная перагружае і выбівае відэакарту. Адкрылі вялікую карцінку - бах! - кампутар запаў у кому. Хоць у Chromium той жа самы малюнак апрацоўваецца нармальна.

Ну добра, дапусцім, Firefox у кагосьці функцыянуе нармальна. Але праз месяц на множныя сайты скапіюе прэс-рэліз з жудасным паведамленнем, маўляў, у браўзэры знойдзеныя сто пяцьдзесят восем новых уразлівасцяў (іх ідыёцкія апісання прыкладаюцца), таму тэрмінова абнаўляцца да наступнай версіі, інакш застанецеся неабароненымі. А наступная версія - яшчэ больш цяжкавагавая. Яшчэ праз месяц - тое ж самае. Абы прымусіць карыстальніка купіць новае «жалеза» ва ўгоду вытворцам гэтага, бо старыя машыны трохгадовай даўнасці ўжо ну ніяк не цягнуць такую ​​трывіяльную праграму як інтэрнэт-браўзэр.

Яшчэ праз паўгода выйдзе новы рэліз аперацыйнай сістэмы, у якой для запуску самага прасценькага тэкставага рэдактара спатрэбіцца як мінімум четырёхядерный працэсар і пяцьсот гігабайт аператыўнай памяці. На больш слабых машынах будзе так тармазіць, што друкаваць на клавіятуры давядзецца па літары ў гадзіну.

І многія карыстальнікі пакорліва пойдуць аддаваць свае крэўныя за новае «жалеза», каб не адставаць ад моды (а то сябры засмяюць) і запускаць самыя найноўшыя версіі праграм. Прададуць дачу, кватэру і машыну, будуць ўкалываць на трох працах у тры змены, жыць на хлебе і вадзе, але ўсё ж купяць.

Затое вытворцы «жалеза» галадаць не будуць і з распрацоўшчыкамі ўсё больш і больш цяжкага софту абавязкова падзеляцца, можна не сумнявацца.

Нармальным людзям не патрэбныя новыя кампутары дзеля новых праграм. Нармальным людзям патрэбен софт, разумна які выкарыстоўвае рэсурсы ўжо наяўных машын. Менавіта ў гэтым сакрэт поспеху Windows XP.

Падобна мышам, якія колюцца і плачуць, але кактус есці працягваюць, людзі змагаюцца ў бясконцай і бессэнсоўнай вайне супраць вірусаў, губляюць паролі і асабістыя дадзеныя, часта фарматуецца дыск і пераўсталёўваць сістэму, але не адмаўляюцца ад старой добрай «вінды». Таму што значна больш бясьпечны Linux ствараецца ўсё больш і больш цяжкім, каб дагадзіць вытворцам «жалеза».

Ёсць жа PuppyRus Jeans, запярэчыце вы, па-сапраўднаму лёгкая сістэма, якую пацягне нават «Пентиум-два». Так, але сярэднестатыстычная хатняя гаспадыня не ўстановіць PuppyRus на жорсткі дыск. А калі хто-то дапаможа з устаноўкай, то ў інтэрнэт будзе хадзіць пад уліковым запісам адміністратара. Нажаль, гэта не Ubuntu з яе сістэмай бяспекі.

Як і іншыя кампактныя і шустрыя дыстрыбутывы накшталт Slax, увогуле-то добрая аперацыйная сістэма PuppyRus практычна безабаронная, і распрацоўшчыкі пакуль не дэкларуюць намеры пераймаць у Ubuntu тое нямногае, што з'яўляецца сапраўды добрым і разумным.

Ведаю, вы парэкамендуеце Linux Mint. Тая ж Ubuntu, але толькі дапрацаваная. Ёсць кодэкі для мультымедыя, бяспека і лёгкость ўстаноўкі - як у Ubuntu. А таксама маюцца версіі c працоўным сталом lxde, прыдатныя для адносна старых машын. Але вось толькі гэтыя версіі далёкія ад стабільнасці, працаваць з імі немагчыма.

Магчыма працаваць з разнавіднасцю Linux Mint выпуску 2007-га года з працоўным сталом Fluxbox. Амаль не тармозіць нават пры запуску з LiveCD. Прычым, на працягу двух «тэст-драйваў» працягласцю каля гадзіны не адбылося і ніводнага завісання! І відэакарта не запала ў ступар, што для любой варыяцыі Ubuntu - амаль цуд!

Ну ўжо няма, скажаце вы, графічнае асяроддзе Fluxbox - гэта на аматара. Для карыстальніка, які звыкся да інтэрфейсу, падобнаму на Windows, такая абалонка запал какая нязручная. Кнопкі галоўнага меню няма, трэба на працоўным стале правай клавішай націскаць!

Тым не менш, на бязрыб'е і таму радавацца трэба. Бо што патрабуецца для працы? У першую чаргу - стабільная аперацыйная сістэма. Ня прыпадачнай, ня тармозячая і ня пажыралая рэсурсы пры кожным простай дзеянні. Іх, рэсурсы, трэба накіроўваць не на малюнак візуальных эфектаў і прыгожых вокнаў.

А зручнасць - гэта справа звычкі і нават густу. Камусьці Fluxbox здаецца цалкам эрганамічным працоўным сталом.

Fluxbox - просты і мінімалістычны менеджэр вокнаў для X Window System

Бо калі вы паставіце хатняй гаспадыні Xubuntu, то пры націску на кнопку завяршэння сеансу абедзве панэлі памруць, а ў якасці некралога з'явіцца прапанову адправіць інфармацыю аб збоі распрацоўшчыкам. Потым хатняя гаспадыня будзе вас праклінаць за такі падаруначак, застаўшыся сам-насам з зусім пустым працоўным сталом.

Так што хай ужо лепш адразу прывыкае да правага кліку на гэтым самым працоўным стале ў Fluxbox. Прынамсі, хоць бы ніжняя панэль ёсць, амаль як у Windows, і можна паміж вокнамі запушчаных прыкладанняў перамыкацца, не ведаючы пра камбінацыі клавіш Alt + Tab. Памучыцца тыдзень з незнаёмым інтэрфейсам, пабурчыць, але аперацыйная сістэма ўсё ж будзе працаваць, і купляць магутны ультрасучасны кампутар не давядзецца.

Хоць, вядома, усё роўна хатняя гаспадыня павінна быць з інтэлектам вышэй сярэдняга. Да прыкладу, ведаць ангельскую мову. Паколькі ў гэтай версіі Linux Mint поўную лакалізацыю ажыццявіць не атрымоўваецца, пра што самі распрацоўшчыкі паведамляюць.

Так ці інакш, але для старых кампутараў рэальнай альтэрнатывы Windows XP няма. Праект U-lite закінуты яшчэ ў кастрычніку 2009-га (мабыць, вытворцы «жалеза» фінансава не падтрымалі прычыны незацікаўленасці ў існаванні такой АС). У Xubuntu бурацца панэлі. Абедзве версіі Linux Mint з працоўным сталом lxde, дзявятая і восьмая, з'яўляюцца цалкам непрыдатнымі для выкарыстання. PuppyRus і Slax не адрозніваюцца бяспекай і таму для хатніх гаспадынь не пасуюць. І з многімі іншымі дыстрыбутывамі - тая ж гісторыя.

Хіба што версія Linux Mint 5 «Elyssa» Fluxbox можа быць хоць нейкі альтэрнатывай, але не для масавага выкарыстання. Толькі для дасведчаных англійская мова, нажаль.